Nog even doorgaan…
Je gaat door want het werk moet af, je wilt er zijn voor je partner en kinderen of voor je hulpbehoevende vader of moeder. Je bent bovendien gewend om veel ballen in de lucht te houden. Je voelt wel wat spanning en slaapt slechter, maar ach dat is tijdelijk denk je en bovendien is het je altijd gelukt. En dan opeens is daar die man met de hamer….. Je voelt je doodmoe, er komt niets meer uit je handen, je bent snel geïrriteerd en kunt om niets huilen.
Gezonde en ongezonde stress
Stress hoort bij het leven en we hebben er allemaal mee te maken. Stress heeft een belangrijke functie en kan erg nuttig zijn. Je hebt een bepaalde mate van stress nodig om goed te presteren. Denk aan de spanning voor een belangrijke sportwedstrijd, een examen of een deadline op het werk. Ook maakt stress je alert in gevaarlijke situaties, zodat je op tijd in actie komt om te vluchten of te vechten. Zodra de situatie voorbij is, neemt de spanning weer af. Soms neemt die spanning echter niet af en dat kan gevaarlijk zijn. Dit doet zich voor als stress te lang aanhoudt, vaak voorkomt of als de situatie te heftig voor je is. Er is dan sprake van ongezonde stress.
Ontstaan stress
Wanneer de belasting (de eisen die aan je gesteld worden) groter is dan je belastbaarheid (dat wat je aankunt) ontstaat er stress. De belasting kan te hoog worden door veranderingen in je privé- of werksituatie of een combinatie van factoren.
Niet alleen de gebeurtenis zelf, maar ook de manier waarop je ermee omgaat, is van invloed op de mate van stress, die je ervaart. Wat voor de één een uitdaging is, kan voor de ander stress veroorzaken. Ook is het mogelijk dat je jezelf onder druk zet zonder een directe aanleiding vanuit je omgeving. Je maakt je bijvoorbeeld zorgen om iets wat kan gebeuren of je legt de lat voor jezelf erg hoog zonder dat anderen dit van je vragen.
Acute en chronische stress
Van acute stress is sprake bij een plotselinge situatie, zoals een ongeluk, overlijden of een overval. Bij chronische stress sta je langdurig onder spanning en dat is verraderlijker. Je hebt lange tijd een hoge werkdruk of je bent al jaren mantelzorger naast je werk en gezin. Je hebt het niet in de gaten, omdat de spanning zich geleidelijk en vaak onopvallend opbouwt.
Stresssignalen
Het is vaak lastig om de signalen van stress te herkennen als je zelf in een stressvolle situatie zit. Stress kan verschillende klachten veroorzaken. Wees alert op deze symptomen!
Psychische klachten:
Gespannen/onrustig/opgejaagd gevoel, concentratieproblemen, prikkelbaar en snel boos worden, somberheid, angstig, geheugenproblemen, emotioneel en snel huilen, piekeren, schuldgevoelens, weinig zin in dingen hebben, onzekerheid en besluiteloosheid, wantrouwen, laag zelfbeeld.
Lichamelijke klachten:
Vermoeidheid, slecht slapen, hoofdpijn, duizeligheid, hoge ademhaling, hartklachten, spierpijn en gewrichtsklachten, buikpijn, hyperventilatie, griep en verkoudheid, infecties, misselijkheid, hoge bloeddruk, benauwdheid.
Gedragssignalen:
Ook je gedrag kan veranderen. Doordat je prikkelbaar bent, kun je snel boos worden en in conflict komen met anderen. Of je wordt juist cynisch. Ook kun je sociale contacten gaan vermijden of te veel alcohol of drugs gaan gebruiken, roken of meer of juist minder gaan eten.
Stress, overspannenheid en burn-out
Een keer hoofdpijn of moe na een drukke dag is heel normaal en kan zelfs een voldaan gevoel geven. Als klachten zich echter regelmatig voordoen en je negeert de signalen kunnen deze hun tol eisen. Je accu raakt leeg en je voelt je emotioneel en fysiek uitgeput. De stress kan dan overgaan in overspannenheid of een burn-out.
De verschillen tussen stress, overspannenheid en burn-out bestaan vooral uit de ernst en de duur van de klachten en de duur van het herstel. Overspannenheid ontstaat als je een aantal maanden over je grenzen gaat en onvoldoende herstelt. Bij een burn-out heb je veelal jarenlang roofbouw gepleegd op je lichaam, je bent volledig uitgeput en je hebt geen reserves meer.
Het kost veel tijd om te herstellen van een burn-out. Het is daarom belangrijk om de eerste alarmsignalen serieus te nemen en de oorzaken aan te pakken. Uiteindelijk ben jij de enige die dat kan doen. Deze tips om stress te verminderen kunnen je daarbij helpen.
Professionele ondersteuning
Professionele begeleiding is essentieel bij overspannenheid en burn-out. Naast herstellen, is het nodig dat je anders gaat denken en leert om anders met dingen om te gaan. Daarmee voorkom je herhaling in de toekomst. Ook om te voorkomen dat stress overgaat in burn-out kan het zinvol zijn om met iemand te sparren over jouw situatie.
Wil je graag praten over jouw situatie en/of ondersteuning bij je herstel? Neem dan vrijblijvend contact op, dan bekijken we samen wat ik voor je kan betekenen. Een kennismaking is altijd gratis.